Thói quen ăn uống xấu, dù là tình trạng viêm mãn tính hay cấp tính, thường khiến mọi người phải đối mặt với cảm giác không dễ chịu của viêm. Đơn giản mà nói, đó là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi phải đối mặt với vết thương hoặc nhiễm trùng, thường đi kèm với đau, đỏ, sưng, nóng, và các triệu chứng khác. Việc hiểu rõ về tác động của thói quen ăn uống xấu là quan trọng, vì nó đóng vai trò quan trọng trong hệ thống bảo vệ cơ thể và ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của chúng ta.
Khi bạn gặp chấn thương hoặc nhiễm trùng, hệ thống miễn dịch sẽ phát động tế bào viêm đến khu vực bị ảnh hưởng như một cách tự nhiên để khởi đầu quá trình chữa lành. Tuy nhiên, nếu cơ thể liên tục gửi những tín hiệu này mà không có chấn thương hoặc nhiễm trùng, đó có thể là dấu hiệu của tình trạng viêm mãn tính. Tình trạng này, kéo dài hàng tháng hoặc thậm chí nhiều năm, liên quan trực tiếp đến nhiều vấn đề sức khỏe, như tiểu đường và bệnh tim mạch.
Có nhiều yếu tố có thể dẫn đến tình trạng viêm mãn tính, từ căng thẳng, hút thuốc, bệnh tật hiện có, đến việc tiêu thụ nhiều rượu và chế độ ăn uống kém. Vậy, thói quen ăn uống nào có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng viêm nặng hơn? Hãy cùng khám phá trong bài viết sau đây để hiểu rõ hơn về 10 thói quen ăn uống tồi tệ nhất có thể gây ra tình trạng viêm nhiễm mà bạn nên chú ý!
1. Bạn đang ăn quá nhiều đường
Theo Manaker, việc tiêu thụ thực phẩm giàu đường có thể đóng góp vào tình trạng tăng cường viêm nhiễm. Ông nói, “Các loại đường bổ sung, đặc biệt là những chất này có trong thực phẩm và đồ uống đã qua chế biến, chặt chẽ liên quan đến sự gia tăng viêm nhiễm, và những loại đường này có khả năng kích thích sản xuất các chất truyền tin gây viêm, được gọi là cytokine.”
Một báo cáo mới đây trên Frontiers in Immunology cũng làm nổi bật rằng chế độ ăn chứa nhiều đường từ thực phẩm đã qua chế biến có thể đóng góp vào việc gây ra nhiều bệnh như viêm khớp dạng thấp, viêm ruột, bệnh vẩy nến và đa xơ cứng. Những nghiên cứu này thêm vào bằng chứng vững chắc về mối liên quan giữa chế độ ăn và tình trạng sức khỏe, làm nổi bật tầm quan trọng của việc kiểm soát tiêu thụ đường trong khẩu phần hàng ngày để duy trì sức khỏe và ngăn chặn nguy cơ các bệnh lý viêm nhiễm.
2. Bạn không ăn đủ lượng trái cây và rau quả
Nếu bạn đang trải qua tình trạng viêm nhiễm quá mức, đây có thể là dấu hiệu rõ ràng cần điều chỉnh chế độ ăn uống của mình để bao gồm nhiều trái cây và rau quả hơn. Theo chuyên gia dinh dưỡng Manaker, “Kết hợp trái cây và rau quả vào chế độ ăn uống là một chiến lược mạnh mẽ chống lại tình trạng viêm, vì những nhóm thực phẩm này đều giàu chất chống oxy hóa và các hợp chất chống viêm, có thể giảm đáng kể các dấu hiệu viêm trong cơ thể.” Thêm vào đó, nếu bạn không tiêu thụ đủ lượng trái cây và rau quả, có thể bỏ lỡ những lợi ích quan trọng trong việc giảm viêm.
Các nghiên cứu đã khẳng định điều này. Một báo cáo trên Tạp chí Dinh dưỡng Lâm sàng Hoa Kỳ đã chỉ ra rằng, bên cạnh việc giảm các biểu hiện của viêm nhiễm, tăng cường lượng sản phẩm ăn chứa nhiều chất chống viêm có thể cải thiện hệ thống miễn dịch của bạn. Điều này không chỉ là một cách hiệu quả để giảm viêm mà còn là một cách để tăng cường sức khỏe tổng thể của cơ thể.
3. Bạn không ăn đủ hải sản
Manaker nhấn mạnh rằng hải sản, đặc biệt là các loại cá béo như cá thu, cá mòi và cá hồi, đóng vai trò quan trọng trong chế độ ăn chống viêm. Những loại cá này chứa nhiều axit béo omega-3, đặc biệt là EPA và DHA, có khả năng chống viêm cực kỳ mạnh mẽ.
Ngoài ra, theo Hướng dẫn chế độ ăn uống mới nhất cho người Mỹ, việc ăn ít nhất 200g hải sản mỗi tuần được khuyến khích, đặc biệt là đối với những người duy trì sức khỏe tốt.
Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhớ là cách chế biến cũng ảnh hưởng đến lợi ích của hải sản. Ăn cá hoặc hải sản chiên có thể tăng nguy cơ viêm nhiễm, do đó, việc lựa chọn phương pháp nướng là sự quyết định tốt nhất để bảo vệ tình trạng sức khỏe và hưởng lợi từ chất dinh dưỡng của hải sản mà không làm mất đi các đặc tính chống viêm quan trọng.
4. Bạn đang ăn quá nhiều đồ ăn nhanh
Thức ăn nhanh thường trải qua quá trình chế biến và chiên nhiều, điều này làm tăng nguy cơ viêm nhiễm trong cơ thể. Theo nhận định của Manaker, người ta nên giảm tiêu thụ thức ăn nhanh, đặc biệt là khi đang tập trung vào quá trình giảm viêm.
Manaker đã trích dẫn một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Cell để minh họa rằng chế độ ăn nhiều thức ăn nhanh có thể kích thích phản ứng viêm, thậm chí có thể gây tổn thương cho hệ thống miễn dịch của cơ thể. Điều này làm nổi bật tầm quan trọng của việc thay đổi thói quen ăn uống để bảo vệ sức khỏe và hỗ trợ quá trình giảm viêm một cách hiệu quả.
5. Bạn đang tiêu thụ nhiều thịt chế biến hơn thịt tươi
Manaker cảnh báo rằng, “Các loại thịt đã qua chế biến, như thịt xông khói, xúc xích và thịt nguội, chứa những sản phẩm AGE (Advanced Glycation End), có thể gây ra tình trạng viêm nhiễm trong cơ thể.”
Bà Manaker giải thích thêm, “AGE được tạo ra khi đường tương tác với protein dưới nhiệt độ cao, và những hợp chất này có thể làm cho thực phẩm trở nên hấp dẫn hương vị, nhưng đồng thời cũng đồng nghĩa với tác động tiêu cực đối với sức khỏe tổng thể của chúng ta.”
Thực tế, thịt đã qua chế biến có thể là lựa chọn thuận tiện cho những bữa ăn nhanh chóng và giá cả phải chăng. Tuy nhiên, để giảm nguy cơ tình trạng viêm gia tăng, hạn chế tiêu thụ thịt chế biến là một quyết định thông minh. Một phương án khác là chuyển hướng sang các nguồn protein khác như cá, đậu phụ, hoặc tempeh, giúp duy trì sức khỏe mà không phải hy sinh sự thuận tiện và hương vị trong chế biến thức ăn.
6. Bạn đã sử dụng nhiều chất làm ngọt nhân tạo
Bổ sung quá nhiều đường có thể gây ra viêm nhiều hơn, điều này có thể khó hiểu. Trái ngược, các chất thay thế đường như chất làm ngọt nhân tạo cũng có thể liên quan đến các phản ứng viêm, theo như Manaker giải thích trong một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature. Kết quả của nghiên cứu cho thấy rằng việc tiêu thụ chất làm ngọt nhân tạo có thể thay đổi thành phần của vi khuẩn trong ruột, đặc biệt là giảm lượng “vi khuẩn tốt” có khả năng giải phóng các hợp chất chống viêm, có thể dẫn đến sự giảm giảm chống lại các tác nhân gây viêm.
Để thay thế, Manaker đề xuất sử dụng xi-rô cây phong nguyên chất 100% từ Canada nếu bạn cần một ít vị ngọt. Loại xi-rô này chứa một hợp chất đặc biệt có tên là quebecol, được biết đến với khả năng chống viêm, giúp hỗ trợ cơ thể chống lại tình trạng viêm nhiễm.
7. Bạn vẫn đang nấu ăn với bơ thực vật
Nếu bạn vẫn sử dụng bơ thực vật trong chế biến thức ăn, đây có thể là lúc để xem xét lại lựa chọn của mình. Nhiều loại bơ thực vật chứa chất béo chuyển hóa, được biết đến là gây ra tình trạng viêm nhiễm toàn thân. Mặc dù hiện nay có nhiều loại bơ thực vật không chứa chất béo chuyển hóa có sẵn tại các cửa hàng, nhưng quan trọng nhất là phải đọc kỹ nhãn sản phẩm để đảm bảo sự chắc chắn về điều này.
Một nghiên cứu từ Tạp chí Dinh dưỡng Lâm sàng Hoa Kỳ đã chỉ ra mối liên hệ chặt chẽ giữa chất béo chuyển hóa và tình trạng viêm nhiễm ở cả phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh. Nghiên cứu này làm rõ rằng tác động gây viêm của chất béo chuyển hóa không chỉ áp dụng cho nhóm phụ nữ có chỉ số BMI cao, mà còn tồn tại ở mọi mức độ BMI. Điều này làm nổi bật tầm quan trọng của việc hiểu rõ thành phần của thực phẩm và lựa chọn thông tin khi chúng ta chăm sóc dinh dưỡng của mình.
8. Bạn đang ăn bánh mì trắng
Thường xuyên tiêu thụ carbohydrate đã qua chế biến cao như bánh mì trắng có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe không mong muốn, theo một nghiên cứu đăng trên tạp chí Mediators of Inflammation. Được biết, carbohydrate đã qua chế biến và đường tinh luyện có thể làm tăng nguy cơ viêm toàn thân.
Nguyên nhân của hiện tượng này xuất phát từ việc khi chúng ta tiêu thụ carbs kèm theo lượng đường bổ sung cao, nó nhanh chóng làm tăng đường huyết. Khi cơ thể chúng ta phải xử lý lượng đường này, nó sẽ kích thích phản ứng viêm, góp phần vào tình trạng viêm toàn thân. Điều này làm tăng nhận thức về mối liên quan giữa thói quen ăn uống và sức khỏe, khuyến khích chúng ta xem xét và điều chỉnh chế độ ăn hằng ngày để duy trì một tình trạng sức khỏe tốt nhất.
9. Bạn đang ăn khuya
Việc ăn uống không chỉ liên quan đến loại thức ăn mà còn đến thời điểm bạn quyết định thưởng thức chúng. Ăn tối muộn hoặc ăn vặt trước khi đi ngủ có thể tạo điều kiện cho sự gia tăng của vấn đề viêm nhiễm.
Theo một nghiên cứu được công bố trên PLOS One, đã được phát hiện mối liên quan giữa việc ăn nhiều vào buổi tối và mức độ viêm nhiễm tăng cao. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng mức CRP, một chỉ số sinh học tự nhiên của chứng viêm và các bệnh mãn tính khác, có xu hướng tăng lên theo lượng calo tiêu thụ sau 5 giờ chiều. Điều này làm nổi bật tầm quan trọng của thời gian ăn uống và sự ảnh hưởng của nó đối với sức khỏe tổng thể.
10. Bạn đang ăn quá nhiều thịt đỏ
Chúng ta đã thảo luận về mức độ cao của sản phẩm AGE (Advanced Glycation End-products) trong thịt chế biến sẵn, nhưng không may, những hợp chất này cũng có thể được tìm thấy trong thịt đỏ chưa qua chế biến.
Việc tiêu thụ quá nhiều AGE có thể liên quan đến sự gây viêm trong cơ thể, và một trong những nhóm thực phẩm có hàm lượng AGE cao nhất là thịt đỏ. Mức độ AGE trong thực phẩm cũng bị ảnh hưởng trực tiếp bởi phương pháp nấu ăn, nướng và áp chảo, đó là các phương pháp chế biến thực phẩm có thể gây tăng mức AGE.
Chế biến thịt, đặc biệt là thịt đỏ, bằng những phương pháp này có thể tạo ra tác động gây viêm trong cơ thể. Do đó, việc lựa chọn cẩn thận về cách nấu ăn có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu tác động của AGE và duy trì sức khỏe cơ bản.
Lời Kết
Cuối cùng, để xây dựng một cuộc sống khoẻ mạnh và tràn đầy năng lượng, hãy nhớ rằng việc thay đổi những thói quen ăn uống xấu là một bước quan trọng. Hãy dành thời gian để làm quen với những lựa chọn thức ăn tốt hơn, chăm sóc cơ thể và tâm hồn của bạn. Mỗi bữa ăn là một cơ hội để đầu tư vào sức khỏe của chính bạn. Hãy bắt đầu từ những quyết định nhỏ, và hãy nhớ rằng mỗi bước nhỏ cũng là một bước hướng tới sự thay đổi lớn. Thói quen ăn uống tích cực sẽ không chỉ giúp bạn cảm thấy khỏe mạnh mà còn tạo nên một cuộc sống thật sự ý nghĩa và hạnh phúc.
